Foto Otheo

We hebben met z’n allen het meeuwenpaar met kuikentje zien trippelen naast de beroemde schoorsteen op het dak van de Sixtijnse kapel.

Meteen na de witte rook zijn ze uit het beeld verdwenen. Het wachten op witte rook heeft ook voor ons niet lang geduurd: op 8 mei, net bij de nieuwsuitzendingen, verscheen de nieuwe paus op het balkon van de Sint Pieter. Het duurde wat lang eer het ‘habemus papam” weerklonk, maar dan verscheen hij: een Amerikaan die de naam Leo de veertiende had aangenomen! De verrassing was groot.

Een van de laatste zinnen van zijn korte toespraak luidde: “Aan u allen, broeders en zusters van Rome, van Italië, van de hele wereld, wij willen een synodale Kerk zijn”. Het applaus op het plein zou ongetwijfeld hetzelfde zijn geweest als paus Leo XIV over een “collegiale” Kerk had gesproken. Toch stond er iets op het spel in dit subtiele verschil.

Chicago is wat fier op zijn beroemde zonen: Barack Obama, voormalig president van de Verenigde Staten en Robert Prevost, nu verkozen tot paus Leo XIV. Door zijn multiculturele afkomst vertegenwoordigt paus Leo XIV niet één land. Hij werd in Chicago geboren uit een vader van Frans-Italiaanse afkomst en een moeder van Spaanse-Creoolse afkomst. Vervolgens werd hij bisschop in het noorden van Peru. Een perfect profiel om de verwachtingen van kardinalen uit 70 landen samen te vatten.

Zevenenveertig jaar na de verkiezing van een Pool op het hoogtepunt van de Koude Oorlog, stemmen de kardinalen voor een inwoner van de Verenigde Staten. Op een moment dat de regering van de president een ongekend spel van destabilisatie is begonnen. Tegenover Donald Trump zal Leo XIV snel de andere bekendste Amerikaan ter wereld worden.

Op 8 mei koos het kardinaalscollege ook een paus die moeilijk in een hokje te plaatsen is. Zijn recente ervaringen in Rome bracht hem comfortabel in contact met een Curie waarvan hij geen gijzelaar is. Deze Augustijn, met zijn klassieke spiritualiteit, lijk in staat om kritische te kijken naar de moderne wereld, zoals blijkt uit zijn eerste homilie waarin hij kritiek uit op contexten waarin het christelijk geloof wordt vervangen door “andere zekerheden, zoals technologie, geld, succes, macht en plezier”.

Tot slot voldoet ook de keuze van de kardinalen, aan objectieve criteria. Hoewel het College heeft gekozen voor iemand uit een religieuze orde, die weinig heeft gepubliceerd ( slechts 22 vermeldingen op Google Scholar ) heeft Leo XIV de juiste leeftijd, 69 jaar, is in goed gezondheid en behaalde een doctoraat in canoniek recht. Hij heeft ook ervaring in leiding geven, want hij was Algemene Overste van de orde van de Augustijnen.

Helemaal in de lijn van paus Franciscus, gaf Mgr. Prevost aan leken – ook vrouwen – invloedrijke posities binnen de kerk. Hij sprak vaak over de sociale leer van de Kerk, die hem na aan het hart lag. Misschien is hij niet zo spontaan als paus Franciscus, maar hij komt over als een bedachtzame man. We zijn benieuwd en hoopvol…

Tekst C. Busschaert; Kerk en Leven nr 21 van 21 mei 2025